مصاحبه سرکنسول ج. ا.ایران در شهر کاپان با روزنامه Syunik Tv
مرتضی عابدین ورامین، سرکنسول ایران در شهر کاپان، در تاریخ 17 اکتبر با روزنامه Syunik Tv مصاحبه ای انجام داد.
سه سال هست که سرکنسولگری در کاپان تاسیس و شروع به فعالیت کرده آن را چطور اررزیابی می‌کنید ؟
طبیعتاً، تأسیس سرکنسولگری در کاپان و به طور کلی در این منطقه، تصمیمی از سوی نهادهای عالی بود و به تقویت روابط و مناسبات بین دو کشور کمک می‌کند. می‌توانم در اینجا به چند نکته اشاره کنم. پلی بر روی رودخانه ارس ساخته شد تا کامیون‌ها و خودروهای سواری و همچنین گردشگران بتوانند از آنجا عبور کنند. این پل برای عبور ۱۲۰ وسیله نقلیه در روز طراحی شده بود، اما امروز امکان عبور بیش از ۴۵۰ وسیله نقلیه در روز از آنجا وجود دارد. به موازات این، مردم در حال رفت و آمد هستند. همچنین می‌توانم داده‌های دیگری را که چند روز پیش به دست آوردیم، برای شما تعریف کنم که برای من نیز جالب است: در طول دو سال و نیم گذشته، ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از ارمنستان به ایران و برعکس رفته‌اند، سالانه بیش از ۵۰۰ هزار نفر در حال رفت و آمد بوده‌اند که عدد بسیار بزرگی است. با توجه به جمعیت ارمنستان، این داده‌ها بسیار گویا هستند. وقتی به رشد این اعداد و حجم فعالیت‌هایمان به طور کلی نگاه می‌کنیم، می‌گوییم که اگر کنسولگری خیلی زودتر تأسیس می‌شد، خوب بود.
با توجه به اینکه با استانداری و شهرداری و سایر ارگان‌های دولتی مستقیما در ارتباط هستید ارزیابی شما نسبت به همکاری با ارگان‌های دولتی ارمنستان را بیان کنید؟
مایلم از این فرصت استفاده کنم و از وزارت زیرساخت ها و مدیریت منطقه‌ای و ساختارهای وابسته به آنها تشکر کنم. همچنین مایلم از دولت ارمنستان، به ویژه وزارت امور خارجه، به خاطر پاسخ مناسب به تمام سوالات ما قدردانی کنم. به طور کلی، شکل مدیریت اداری به گونه‌ای است که تمام مراحل ما باید از طریق یک نهاد برتر انجام شود و ما نیز از این رویه پیروی می‌کنیم. طبیعی است که اگر مردم با ما تماس بگیرند، ما نیز سعی می‌کنیم به سوالات آنها پاسخ دهیم. افراد با مشاغل مختلف با ما تماس می‌گیرند، ما خوشحالیم که از همه حمایت کنیم، با همه همکاری کنیم، زیرا من معتقدم که داشتن هیچ مقامی‌بالاتر از روابط انسانی نیست و خدمت به مردم هدف اصلی ماست. از آنجایی که کار ما در سیونیک متمرکز است، روابط بسیار گرمی‌با مردم سیونیک داریم و اخیراً سومین سالگرد خود را جشن گرفتیم و در آنجا به این موضوع پرداختم. رهبر ایران، آیت الله خامنه‌ای، توصیف بسیار زیبایی از مردم ارمنستان دارد. او همیشه ارامنه را با یک صفت توصیف می‌کند، به عنوان مردمی متواضع، و تواضع در ایران بسیار مهم است. رهبری ما تعارفات غیرضروری نمی‌کند و ما توصیف او را به عنوان حقیقت مطلق می‌پذیریم. این توصیف بیشتر مختص مردم سیونیک است.
28 سپتامبر جشنواره فرهنگی ایرانی در شهر کاپان برگزار شد، آیا همانطور که انتظارش را داشتید خوب برگزار شد یا خیر؟
این دومین جشنواره ما در کاپان که آن هم جشنواره غذا بود. برای اولین بار غرفه‌های ارمنی وجود داشت، این بار فقط غرفه‌های ایرانی بودند و قطعاً رویدادهای بیشتری از این دست برگزار خواهد شد. به طور کلی، ما در ماه فوریه رویدادی مختص انقلاب ایران داریم که قطعاً آن را تکرار خواهیم کرد. ما قبلاً با ساختارهای مربوطه در این مورد به توافق رسیده‌ایم، شاید آن را با هم برگزار کنیم. همانطور که گفتید، این رویدادی است که برای مردم قابل قبول است. بخشی از آن به صنایع دستی اختصاص دارد تا هنر ایرانی را معرفی کند و بخشی از آن جهت‌گیری اقتصادی دارد، ما محصولات ایرانی را ارائه داده‌ایم تا حدودی برای مردم مفید باشد. به طور کلی، این جشنواره‌ها فرصتی برای ما هستند تا از نزدیک با مردم ارتباط برقرار کنیم. اگرچه برگزاری این رویداد برای ما کار دشوار و سختی است و ما اصلاً به مؤلفه مادی آن علاقه‌ای نداریم، اما برای ما ارزشمند است که بتوانیم با تعداد زیادی از مردم ارتباط برقرار کنیم. این یکی از جهت‌گیری‌های کار دیپلماتیک ما است. فکر می‌کنم اگر از مردم بپرسید، آن را یک رویداد نسبتاً موفق می‌دانند.
جز کاپان شما در شهرهای سیسیان، مغری و گوریس هم جشنواره برگزار کرده اید و با شهر گوریس خواهرخواندگی دارید، از نظر شما چقدر اهمیت داره برگزاری چنین جشنواره‌هایی در رونق گردشگری و غیره...؟
اینها گام‌های بسیار خوبی هستند و به طور فعال در حال انجام هستند، اما می‌توانم بگویم که کافی نیستند. هر چه بیشتر با مردم ارتباط برقرار می‌کنم، بیشتر متقاعد می‌شوم که چه پیوندهای زیادی بین مردم ما وجود دارد. این اغراق نیست. اگر چرخ تاریخ را بچرخانیم، در زمانی که ایران و ارمنستان روی نقشه وجود داشتند، کشورهای زیادی وجود نداشتند، ما در مورد ۲۰۰۰ سال یا بیشتر در گذشته بسیار دور صحبت می‌کنیم. چه کشورهایی ۲۰۰۰ سال پیش در منطقه وجود داشتند: ایران، ارمنستان، بقیه وجود نداشتند. روابط ما گذشته بسیار عمیقی دارد، بیایید به تفکر زبانی برسیم، کدام زبان به ارمنی بسیار نزدیک است، شاید پیدا کردن زبان دیگری غیر از فارسی دشوار باشد. این اولین باری است که این موضوع را مطرح می‌کنم. حتی در زبان‌های ما، کلماتی وجود دارند که تفاوت جزئی دارند. این نشان دهنده گذشته فرهنگی ما است، پیوندهایی که با گذشت زمان کمی تغییر رنگ داده‌اند. فقط در دوره شوروی، آن ارتباط به دلایلی قطع شد. این وظیفه ما و شماست که این غبار سال‌ها را که بر روابط این دو کشور نشسته است، پاک کنیم و هرچه این موضوع برای افراد بیشتری روشن و آشکار باشد، افراد بیشتری با عشق فراوان به آن نزدیک می‌شوند. شکل‌گیری روابط ما لزوماً نباید علیه کسی باشد، ما به کسی از طریق آن عینک نگاه نمی‌کنیم، ما صرفاً می‌خواهیم گذشته تاریخی خود را بازیابی کنیم. کارهای زیادی در این راستا باید انجام شود، چه از طریق من و چه در آینده توسط کسی که جایگزین من خواهد شد. ما می‌توانیم کارهای بسیار خوبی در شهرهای مختلف انجام دهیم. من در طول 3 سال گذشته سعی کرده‌ام در شهرهای مختلف حضور داشته باشم و روی کاپان تمرکز نکنم. ما دو رویداد در مغری برگزار کرده‌ایم: سال نو ایرانی و جشنواره انار، ناواسارد در سیسیان، و برای اولین بار، شما چنین رویدادی را در گوریس برگزار کردید. ما از قبل با گوریس خواهرخوانده داریم. وقتی در گوریس بودم، پسری به من نزدیک شد و گفت که اهل قره باغ است. سپس پرس و جو کردم و معلوم شد که ۵۰۰ نفر در گوریس اهل آنجا هستند. این گواه روابط چند صد ساله ماست و به لطف این رویدادها، باید این ارتباط را تقویت کنیم.
با استفاده از این فرصت، می‌خواهم به نکته‌ای اشاره کنم. ایران همچنین آماده همکاری با ارمنستان در زمینه‌های علمی است: پزشکی، کشاورزی، مهندسی، معدن و غیره. اکنون سعی می‌کنم بفهمم کدام منطقه سیونیک فرصت توسعه کدام بخش را دارد و تمایل خود را برای تبادل تجربیات علمی ابراز کنم. معدن در کاپان و کاجاران توسعه یافته است، آنها می‌توانند از اینجا برای توسعه دانش خود در ایران اقدام کنند، ما قبلاً تفاهم‌نامه‌ای را با شعبه دانشگاه پلی‌تکنیک محلی امضا کرده‌ایم که باید آن را به صورت عملی اجرا کنیم. سفر بعدی من به مؤسسات پزشکی در گوریس خواهد بود، جایی که پیشنهادهایی برای همکاری ارائه خواهم داد. کشاورزی می‌تواند در سیسیان توسعه یابد، می‌توانیم در این راستا گام برداریم. می‌توانیم دستاوردهای نوآورانه خود را در بخش کشاورزی به مقامات محلی ارائه دهیم. در کاجاران و مغری نیز همینطور است، می‌توانیم همکاری را در اینجا در هر جهتی که آنها مایل باشند، تعمیق بخشیم.
اگر از موضوعات اقتصادی بگذریم به جنگ 12 روزه ایران با اسرائیل می خواهم اشاره کنم که خیلی روزهای سختی بود و همانطور که گفتید وجود سرکنسولگری ایران در کاپان و استان سیونیک بسیار مهم است میخوام کمی‌توضیح بدهید در این باره؟
شما به موضوع بسیار مهمی اشاره کردید: این جمله‌ای بود که می‌توان گفت به نادرست‌ترین شکل ممکن به کشور ما انجام شد. افرادی که قرار بود به خارج از کشور سفر کنند، غافلگیر شدند. به عنوان مثال، ما بیش از ۱۰ پرواز در هفته از تهران به ایروان داریم. و تعداد زیادی از شهروندان نیز از طریق زمینی منتقل می‌شوند. و پروازهای آنها در آن روزها انجام نشد، اما قرار بود به کشورهای خود برسند. و در آن زمان، افغان‌ها و عراقی‌هایی در ایران بودند که بازگشت آنها به دلیل بسته شدن مرزها امکان‌پذیر نبود و مجبور شدند به ارمنستان بیایند تا از اینجا به کشورهای خود بروند. و تاجرانی بودند که عموماً در آن مسیر سفر می‌کنند. طبیعتاً تعداد زیادی از مردم مجبور شدند به ارمنستان نقل مکان کنند. تعدادی از رسانه‌هایی که علیه ارمنستان و ایران کار می‌کنند، آمدند و ادعا کردند که کسانی که در حال ترک کشور هستند، پناهنده هستند و از ایران فرار می‌کنند. اما واقعیت متفاوت بود، کسانی که از مرز عبور کردند، افرادی بودند که می‌خواستند از طریق ارمنستان پرواز کنند و به کشورهای خود برسند. از روز اول، ما آمدیم و سعی کردیم به مردم در مرز کمک کنیم. با استفاده از این فرصت، مایلم از مدیریت منطقه‌ای به خاطر حمایت از ما تشکر کنم. از آنجایی که وسایل حمل و نقل موجود در مرز برای جابجایی این تعداد از مردم کافی نبود، با مدیریت منطقه‌ای تصمیم گرفتیم ماشین‌هایی را فراهم کنیم تا مردم بتوانند به سرعت و با قیمت مناسب به ایروان برسند. در آن روزها، ساکنان مغری و کاپان با ما تماس گرفتند و ابراز تمایل خود را برای میزبانی از خانواده‌های ایرانی ابراز کردند. همچنین مایلم از افرادی که مایل به حمایت از ما بودند تشکر کنم. این دقیقاً همان ویژگی بارز مردم سیونیک است.
سوال مهمی راجب توافقنامه 8 آگوست ارمنستان-آذربایجان و امریکا که درسته ایران قبلا موضع خود را درباره Tripp بیان کرده ولی بار دیگر از شما می خواهم که راجع موضع ایران توضیح بدهید لطفا؟
جمهوری اسلامی ایران با هیچ اقدامی‌که به رفاه مردم ارمنستان کمک کند، مخالف نیست. و مطمئنم که شما چیز دیگری را متوجه نشده‌اید. قفقاز منطقه بسیار مهمی است، از آنجایی که جزئیات این مسیر هنوز مورد بحث قرار نگرفته است، باید منتظر بمانیم و ببینیم چه چیزی را هم برای ما و هم برای ارمنی‌ها به ارمغان خواهد آورد. اگرچه بالاترین مقامات جمهوری ارمنستان به طرف ایرانی اعلام کرده‌اند که هیچ مشکلی وجود ندارد. ما معتقدیم و مطلوب است که هر اتفاقی که در آینده رخ دهد، رفاه این منطقه را به همراه خواهد داشت. امیدوارم حضور اشخاص ثالث با فعالیت‌های خود هیچ تنش و عدم تحملی در این منطقه ایجاد نکند. اگر اشخاص ثالث بهترین گزینه را برای منطقه می‌خواهند، لطفاً اجازه دهید این کار را انجام دهند. اما آنها نباید از آن برای تبدیل ارمنستان به صحنه‌ای برای ایجاد تنش استفاده کنند. این منطقه همیشه منطقه صلح بوده است، هیچ کس تنش جدیدی نمی‌خواهد. مطلوب است که از صلح منطقه برای رفاه این مردم استفاده شود. جمهوری اسلامی ایران همیشه آمادگی خود را برای کمک به این امر ابراز کرده است.
راجب ساخت شمال-جنوب که با پیشرفت خیلی خوبی در حال اجرا هست و توسط یک شرکت ایرانی در حال انجام هست و برای خیلی از کشور ها این جاده مهمه و ذینفع هستند سوال داشتم که ارزیابیتون نسبت به ساخت این جاده بیان کنید و اهمیت این جاده برای ایران را هم توضیح دهید لطفا؟
این جاده بسیار مهمی است و ساخت ادامه آن در سمت ایران در حال انجام است. عموماً کامیون‌هایی که از آن مسیر می‌آیند به تبریز و از آنجا به جلفا و نوردوز می‌روند. این جاده نسبتاً طولانی است و بخش‌های دشواری دارد و اکنون یک جاده جدید در حال ساخت است: از تبریز به ورزقان و از ورزقان به نوردوز. از تبریز به ورزقان تکمیل شده است، جاده نسبتاً خوبی است و از ورزقان به نوردوز نیز در حال انجام است. تقریباً ۴۸ ماه برای تکمیل کامل پروژه برنامه‌ریزی شده است. در واقع، این ادامه همان جاده‌ای خواهد بود که در ارمنستان ساخته می‌شود. این خود نشان دهنده پیشرفت روان کار دو کشور است. شما از قبل می‌دانید که یک جاده ۳۲ کیلومتری از آگاراک توسط یک پیمانکار ایرانی در حال ساخت است و ادامه آن تونل کاجاران است که توسط همان پیمانکار ساخته خواهد شد. کار نسبتاً فعالی در آن بخش‌ها در حال انجام است. تو این ۳ سال، من ۲۰۰ بار از جاده‌ی مِغری رد شدم، شما هم زیاد ازش رد می‌شی، من ۳ تا پاسپورت عوض کردم به خاطر مهر زیاد. من سخت‌ترین شرایط را در شرایط و زمان‌های مختلف آب و هوایی دیده‌ام: باران، برف، مه، یخبندان، شب، روز، حتماً شنیده‌اید که کامیون‌ها هر از گاهی به داخل تنگه می‌غلتند و هر چه زودتر این جاده ساخته شود، طبیعتاً زودتر به مسیری ترجیحی برای کامیون‌ها، مسافران و گردشگران تبدیل خواهد شد. به لطف جاده خوب شمال-جنوب، ارتباط با مناطق جنوبی و دریایی ایران، چابهار و از آنجا به چین، هند و سایر کشورها روان و هموار خواهد بود. طبیعتاً، این جاده برای ارمنستان نیز بسیار مهم است که مستقیماً از طریق ایران به چین و دنیای دریانوردی برسد. و برعکس، برای ایران، همین جاده یکی از مسیرهای استراتژیک منتهی به روسیه، گرجستان و کشورهای شمالی است. جاده شمال-جنوب گواه روابط گرم آشکار بین دو کشور است.
اگر چیزی برای اضافه کردن دارید بفرمایید؟
از تلویزیون سیونیک به خاطر این فرصت متشکرم. رسانه‌ها می‌توانند نقش بزرگی در روابط بین دو کشور ایفا کنند، اگر همه چیز را به درستی ارائه دهند. و طبیعتاً، ترکیب همه این کارها با هدف صلح در منطقه انجام می‌شود. من به عنوان یک نماینده سیاسی، بسیار خوشحال و مفتخرم که اولین سرکنسول هستم. به موازات این سمت، پیشنهادی برای کار به عنوان سفیر در کشورهای دیگر نیز دریافت کرده بودم، اما آن را رد کردم. وقتی اعتبارنامه‌ام را به آرارات میرزویان تقدیم کردم، گفتم که نمایندگی ایران در ارمنستان برای من افتخار بزرگی است. اگر بتوانم در این مدت کوتاه به توسعه بیشتر روابط بین دو ملت کمک کنم، بسیار خوشحال خواهم شد. من مطمئن هستم که کارهای زیادی برای انجام دادن داریم و قطعاً گام‌ها و رویدادهای مهم‌تری را برخواهیم داشت. از این فرصت متشکرم.
من هم سپاسگزارم و برای شما و دیگر کارمندانتان آرزوی موفقیت دارم، باشد که همیشه در سلامت کامل و از همه مهم‌تر، زیر آسمانی آرام کار کنیم.