کشور ارمنستان 11 استان دارد که استان سیونیک با مساحت 4506 کیلومترمربع (15 درصد وسعت کشور) دومین استان پهناور این کشور است. استان سیونیک، جنوبی ­ترین استان ارمنستان است و ج. آذربایجان در شرق، نخجوان در غرب و ج.ا.ایران در جنوب این استان قرار دارند. جمعیت این استان حدود 144 هزار نفر است. مرکز و بزرگ‌ترین شهر آن، شهر کاپان با جمعیتی حدود 40 هزار نفر می­باشد. شهرهای کاپان، مِغری، سیسیان، گوریس، داستاکرت، کاجاران و آگاراک در این استان واقع شده ­اند. حدود 102 روستا نیز در این استان قرار دارد. مرکز این استان تا شهر ایروان، پایتخت ارمنستان، بیش از 300 کیلومتر و تا تبریز نیز در همین حدود است. البته به دلیل راه ­های کوهستانی ازنظر زمانی فاصله مرکز این استان تا تبریز کمتر از ایروان است. استان سیونیک منطقه‌ای کوهستانی و تا حدودی جنگلی است. دو قله بلند در این استان شامل «کاپوت جوغ» (3905 متر) و «گانجاسار» ) 3829 متر( می‌باشد. رودخانه‌های  «ورُوتان»، «وُوغجی» «سیسیان» «مِغری» و « واچاگان» در این استان جاری هستند. به برکت این آب­ های جاری و ذخیره شدن آب آن‌ها در سدهای مختلف، بیش از یک‌سوم تولید برق ­آبی در ارمنستان در این استان انجام می­ گیرد.  بیش از 36 درصد جنگل‌های ارمنستان در استان سیونیک قرار دارد. دمای هوا در تابستان حداکثر 40 درجه و در زمستان تا منهای 12 درجه در نوسان است.

استان سیونیک از اواسط قرن 18 تا اوایل قرن 19 میلادی جزو خانات قره ­باغ و تحت حاکمیت امپراتوری صفویه بوده است. این استان با توجه به اینکه کل بخش جنوبی کشور ارمنستان را به خود اختصاص داده است، موقعیت راهبردی و اقتصادی بسیار مهمی‌برای این کشور دارد. با توجه به هم‌جواری سیونیک با کشورمان، این استان از جهت صادرات برق و انرژی و مسیر ترانزیت بین ­المللی جنوب به شمال از اهمیت فوق ­العاده ­ای برخوردار است. در سال­های گذشته خط لوله 140 کیلومتری گاز ایران و ارمنستان راه ­اندازی شده و سالیانه حدود 365 میلیون مترمکعب گاز به ارمنستان صادر می‌شود که برای افزایش تا 3/2 میلیارد مترمکعب ظرفیت دارد.

در جریان جنگ 44 روزه سال 2020 با ج.آذربایجان بخش­هایی از شرق این استان از ارمنستان جدا شد و بخش­هایی از جاده کاپان-گوریس در خاک ج.آذربایجان واقع شد و این استان در معرض خطر امنیتی قرار گرفت. در بند نهم توافق صلح ناگورنو-قره باغ که در سال 2020 بین دو کشور ارمنستان و ج.آذربایجان منعقدشده، آمده است:

«همه ارتباطات اقتصادی و حمل ­ونقل در مناطق غربی ج.آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان برای جابجایی بدون مانع افراد، خودروها و بار در دو جهت باید فراهم شود» الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان تأکید دارد که این بند به معنی فراهم نمودن «کریدور» بین ج.آذربایجان و نخجوان از طریق استان سیونیک است و اگر دولت ارمنستان اقدامی نکند، این گذرگاه با توسل به‌زور باز خواهد شد! البته مذاکرات فشرده­ای با وساطت کشورها و نهادهای مختلف بین‌المللی برای حل پایدار این مناقشه در حال پیگیری است. جمهوری اسلامی ایران بسته شدن راه هزاران ساله ایران از طریق ارمنستان را خط قرمز خود اعلام نموده است.

حدود 74 درصد از مساحت این استان ازنظر کشاورزی، قابلیت کشت دارد که 13 درصد آن شخم‌خورده و زیر کشت رفته است. اکثر مردم روستاهای استان به کشاورزی و دامداری مشغول هستند. استان سیونیک حدود 5/6 درصد نیازمندی­های غذایی کشور ارمنستان را تأمین می­کند. محصولات اصلی استان شامل غلات، سیب‌زمینی و سبزیجات است.

استان سیونیک یکی از استان­ های صنعتی ارمنستان محسوب می‌شود و سالیانه حدود 17 درصد از محصولات صنعتی ارمنستان در این استان تولید می‌شود. اقتصاد استان سیونیک بیشتر بر صنایع معدنی و سپس تولید مصالح ساختمانی و فراوری مواد غذایی متکی است. حدود 40 معدن در این استان فعال است که ازجمله بزرگ‌ترین آن‌ها می­توان به «معدن مس کاپان» و «معدن کاجاران» که از سال 1951 توسط «مجتمع مس و مولیبدن زنگزور» فعالیت دارند، اشاره نمود. برخی از صنایع مهم این استان به شرح ذیل است:

•     در شهر کاجاران شرکت «دانسیا» از سال 2000 ورق­ه ای سقف منازل را تولید می‌کند.
•    در شهر کاپان تعدادی شرکت صنعتی فعال هستند ازجمله آن‌ها شرکت کاپانSH.SH می‌باشد که در سال 1947 به‌منظور تولید مصالح ساختمانی تأسیس شده است.
•    کارخانه تولید «ماشین‌ابزار کاپان» هم از سال 1972 در این شهر فعالیت دارد.
•    شرکت تولید پارچه سوناتکس «SONATEX» از سال 1985 فعالیت دارد.
•    شرکت ماریلا «MARILA LLC» تولیدکننده گوشت و محصولات لبنی از سال 2010 فعال است.
•    نیروگاه تولید برق «وروتان» در سال 1989 در شهر گوریس افتتاح‌شده و از مهم­ترین عرضه­ کنندگان برق در ارمنستان محسوب می‌شود.
•    یکی دیگر از شرکت­های بزرگ در شهر گوریس کارخانه «وسمار» تولیدکننده آسفالت می‌باشد که در سال 2002 تأسیس شده است.
•    دو شرکت مهم دیگر شهر گوریس شامل «گوریس گاما» سازنده تجهیزات الکترونیکی است که در سال 2003 شروع به کار کرده است و دیگری شرکت «گوریس گروپ» که تولیدکننده بطری‌های آب‌معدنی است و در سال 2005 تأسیس شده است.
•    در شهر سیسیان هم چند شرکت صنعتی فعالیت دارند که ازجمله آن‌ها می‌توان به شرکت «سیس آلپ» که در سال 2007 برای تولید لبنیات ایجاد شده است اشاره کرد. شرکت «بازالت ام» نیز از سال 2009 در زمینه تولید مصالح ساختمانی فعالیت دارد. همچنین کارخانه «سرامیک سیسیان» از سال 2014 انواع سرامیک و کاشی را تولید می­کند.
•    در شهر مغری واقع در مجاورت مرزهای ج.ا.ایران، کارخانه کمپوت سازی مِغری از سال 1930 و کارخانه تولید آسفالت برای جاده‌سازی از سال 1997 فعال است.
•    در نزدیکی شهر «وروتان» کارخانه آب‌معدنی «تاتنی» در روستای «شامب» از سال 2010 فعالیت دارد.

به نظر می‌رسد مقایسه سهم منابع درآمدی مردم ارمنستان در سطح کشور با سهم منابع مختلف درآمد مردم در استان سیونیک بتواند به درک بهتر ویژگی­ های این استان کمک کند. درآمدهای مردم ارمنستان در سطح کشور از طریق خدمات (36 درصد)، دامداری (19 درصد)، کشاورزی (12 درصد)، تجارت (11 درصد) و درآمد از جنگل (4 درصد) حاصل می‌شود که با نسبت منابع درآمدی مردم در استان سیونیک تفاوت قابل‌تأملی دارد. برای مثال نسبت درآمد مردم سیونیک از کشاورزی 14 درصد (متوسط ملی 12 درصد)، دامداری 28 درصد (متوسط ملی 19 درصد) و جنگل حدود 6 درصد (متوسط ملی 4 درصد) می‌باشد که بیش از متوسط کشوری است، ولی درآمد مردم استان از تجارت 5 درصد (متوسط ملی 11 درصد) یعنی کمتر از نصف است.

در شهرهای کاپان، گوریس، سیسیان و مغری چهار فرودگاه کوچک (برای هواپیماهای سبک) وجود دارد که برای عملیاتی کردن آن‌ها نیاز به سرمایه­گذاری دارند. البته مدتی است فرودگاه کاپان عملیاتی شده و پنج روز در هفته پرواز به ایروان و بالعکس با هواپیماهای سبک که تا 16 مسافر ظرفیت دارد در آن صورت می­گیرد.

یکی از بخش­های درحال‌توسعه اقتصاد استان سیونیک، بخش گردشگری است. میراث غنی فرهنگی و تاریخی و نیز جذابیت­ های طبیعی فراوان در این استان ظرفیت مناسبی برای سرمایه‌گذاری در این بخش فراهم می­کند. در شهر کاپان و گوریس هتل های متعددی وجود دارد و در شهرهای دیگر مانند سیسیان نیز هتل و مسافرخانه و هتل‌آپارتمان‌های نسبتاً مناسبی یافت می‌شود. در شهر تاتف (در مسیر کاپان و سیسیان) یکی از بلندترین تله‌کابین‌های جهان که از دره­ای موسوم به دره شیطان» می­گذرد، از جذابیت­های قابل‌توجه است.

حدود 120 مدرسه نیز در شهرهای این استان وجود دارد. کشورهای مختلف ازجمله روسیه، آمریکا، اتریش، ژاپن، فرانسه و... فعالیت­های آموزشی و فرهنگی متعددی را برای کودکان و نوجوانان این استان برنامه­ ریزی کرده­ اند.

در بین رشته­ های ورزشی، فوتبال رواج زیادی دارد و تیم گاندزاسار (گنجه ­سر) کاپان با داشتن زمین ورزشی نسبتاً مناسب و باشگاهی قابل‌قبول یکی از تیم­ های خوب لیگ برتر ارمنستان است و تاکنون سه بار عنوان سومی را در این کشور به دست آورده است.

طول مرزهای استان سیونیک 5/503 کیلومتر شامل: جمهوری اسلامی ایران 1/45 کیلومتر، جمهوری آذربایجان 7/298 کیلومتر، جمهوری خودمختار نخجوان 9/121 کیلومتر و با استان وایتس‌دزور ارمنستان در شمال 8/37 کیلومتر است.